Claudio Monteverdi (1567-1643)
tekstexpressie boven gekende regels
Claudio Monteverdi's composities verdeelde de muziekwereld in twee kampen. Het eerste verdedigde de strenge regels van de harmonie. Aan deze zogenaamde 'prima prattica' voegde Monteverdi de 'seconda prattica' toe. Hij verdedigde de expressie van de tekst boven de oude vaste compositieregels.
Monteverdi's muziek overleefde de tijd en in onze oren klinkt het vreemd dat ze 400 jaar geleden zoveel weerstand opriep.
Lamento d'Arianna - Lasciatemi morire
De vijfstemmige compositie verhaalt de klacht van Ariadne op Naxos.
Ariadne is een figuur uit de Griekse mythologie. Zij is de dochter van koning Minos van Kreta. Ariadne helpt de held Theseus ontsnappen uit het labyrint. Ze geeft hem een zwaard en een kluwen wol. De wollen draad moet hij afwikkelen terwijl hij het labyrint ingaat. Ariadne is bereid Theseus te helpen op voorwaarde dat hij met haar trouwt. Theseus doodt de Minotaurus in het labyrint, vindt dankzij de draad van Ariadne de uitgang terug, maar hij laat haar achter op Naxos.
Daar bezingt Ariadne haar lot. Zij verraadde haar land en wordt nu op haar beurt zelf verraden.
"Laat me sterven" schreeuwt ze uit. Ze vervloekt de ontrouw van Theseus maar is nog altijd smoorverliefd en schrikt van haar harde woorden. "Het was nauwelijks ik die sprak, maar het verdriet. Het was de tong die sprak, ja, maar niet het hart".
parlo l'affannno mio, parlo il dolore
parlo la lingua si, ma non già il core
Die expressiviteit is een kolfje naar de hand van Monteverdi. Hij laat de vijf stemmen tegen elkaar aan schuren in wisselende ritmes en (voor die tijd) ongehoord rauwe samenklanken.
