Doğru orantı
M.7.1.4.4. Doğru orantılı iki çokluk arasındaki ilişkiyi ifade eder.
ETKİNLİKLE İLGİLİ SORULAR
1 Top 5 lira olduğuna göre; a) 9 top kaç liradır? b) Ali 11 top Ayşe 17 top aldığına göre Ayşe Ali'den kaç lira fazla para ödemiştir?
Doğru Orantı Nedir?
Eğer iki çokluktan biri artarken diğeri de aynı oranda artıyor ise o zaman buna doğru orantı denir. Bu orantı aynı zamanda iki çokluktan biri azalırken diğeri de aynı oranda azalması üzerinden de ele alınabilmektedir. Eğer iki sayı arasında çokluk orantı şeklinde bir ifade var ise, o zaman bu işlemin doğru orantı olduğunu anlarız.
Şimdi doğru orantıya bir örnek verelim ve konuyu daha iyi bir biçimde anlamaya çalışalım.
Örnek:
- Eğer 1 kilogram elma 4 TL ise, o zaman 2 kilogram elma 8 TL'dir. Gördüğümüz gibi burada ağırlık ile beraber fiyat doğru orantılı şekilde artış gösteriyor.
- Mesela bir dakika içerisinde bir tane soru çözen kişi, 10 dakika içerisinde 10 tane soru çözebilmektedir. Yine aynı şekilde doğru orantı üzerinden artış yaşandığını görüyoruz.
Not: Doğru orantı içerisinde çok önemli bir nokta bulunmaktadır. Çoklukların ikisi de mutlaka aynı oranda artış göstermeli ve aynı oranda az almalıdır. Mesela biri 3 katına çıkıyor ise diğeri de mutlaka 3 katına çıkmaktadır. Ayrıca biri 2 katı azalıyor ise diğeri de 2 katı azalmalıdır.
Mesela küçükken boyumuz artarken aynı zamanda her yıl yaşımız da artış gösterir. Ancak yaşımız 2 katına geldiği zaman boyumuz iki katına çıkmaz. Gördüğümüz gibi bunda herhangi bir doğru orantı yoktur.
SORU
BİR İNSAN GÜNDE 8 BARDAK SU İÇİYORSA 9 GÜNDE KAÇ BARDAK SU İÇER?
SORU
BİR İŞÇİ 108 M^2 DUVARI 4 GÜNDE ÖRÜYORSA 270 M^2 DUVARI KAÇ GÜNDE ÖRER?
SORU
SABİT HIZLA HAREKET EDEN BİR ARAÇ 6 SAATTE 480 KM YOL ALIYOR. BU ARAÇ 4 SAATTE KAÇ KM YOL ALIR?